اربعین حسینی ، روز بیستم ماه صفر است که چهل روز بعد از واقعه غم انگیز و دلخراش عاشورا می باشد. مسلمانان شیعه سراسر جهان در این روز مراسم سوگواری به یاد امام حسین (ع) و هفتاد و دو تن از یاران با وفایش که در روز عاشورا به دست لشکریان یزید شهید شدند برگزار می کنند.
روز بیستم ماه صفر ـ یعنی اربعین ـ زمانی است که حرم امام حسین (ع) یعنی کاروان اسرا، از شام به مدینه بازگشتند و روزی است که جابر بن عبدالله انصاری، صحابی رسول خدا (ص)، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت قبر امام حسین (ع) بشتابد و او نخستین کسی است که قبر آن حضرت را زیارت کرد. در این روز، زیارت امام حسین (ع) مستحب است و این زیارت، همانا خواندن زیارت اربعین است.
در ایران، سوگواری بیشتر در ماه‌های محرم و صفر و به ویژه اربعین برگزار می‌شوند. معمولاً هر مجلس روضه از دو بخش زنانه و مردانه تشکیل می‌شود. برخی روضه‌ها ممکن است کاملاً زنانه باشند و گاه کاملاً مردانه. مجلس روضه ممکن است در خانه تشکیل شود و یا در تکیه ها، مساجد و حسینیه ها برپا شود. که مجلس روضه معمولاً با قرائت قرآن و یا زیارت عاشورا شروع می شود و از سخنرانی و ذکر مصیبت هم تشکیل می شود.
همه ساله در روز اربعین حسینی، شیعیان دنیا در شهر کربلا محل دفن امام حسین (ع) و یارانش جمع می شوند و عزاداری می کنند.
در مورد ورود خانواده‌ی امام حسین به کربلا در راه بازگشت از شهر شام به مدینه در روز اربعین، نویسندگان تاریخ مطالب مختلفی نوشته‌اند اما مشهور ترین آنها در بین شیعیان به این صورت است که امام سجاد (ع) به همراه خانوادی امام حسین (ع) در راه بازگشت به شهر شام، به کربلا رفته و در روز اربعین موفق به زیارت قبر مطهر امام حسین (ع) و یاران با وفایش شده اند و پس از سه روز عزاداری و ماتم در غم از دست دادن شهیدان کربلا به مدینه، شهر پیامبر بازگشتند و همچنین در بین شیعیان مشهور است که امام سجاد (ع) سر مطهر امام حسین (ع) را در روز اربعین در کنار بدن شریف آن حضرت قرار داد.
لعنت خدا بر همه ظالمان جهان
